Vizuelne umetnosti, bilo unutar istog ili kroz različite medijume, često su mnogo uže povezani nego što bi se to isprva činilo. Kroz istoriju, stvaraoci su neretko pronalazili inspiraciju upravo u kompozicijama onih koji su stvarali pre njih. Osim što služe kao referenca, prevođenjem likovnih dela na jezike drugih vizuelnih umetnosti, u drugom vremenskom i društvenom, te narativnom kontekstu, nudi mogućnost i za njihovo novo, prodornije, drugačije tumačenje. Na taj način, umetnine dobijaju novi život, a savremeni stvaraoci potvrđuju ono što se implicitno naslućuje – nijedno delo ne postoji u vakuumu, te nijedno delo nije originalno. Filmski kadrovi koji asociraju na čuvena likovna dela najbolji su primer toga.
Shutter Island (2010) / The Kiss (1907)
Motivi ljubavi često su zauzimali centralno mesto u radovima austrijskog slikara Gustava Klimta. Kroz svoj opus, neretko je istraživao isprepletene veze ljubavi i smrti, a prikazi ljubavnika često su nosili dvosmislena značenja. Čuveni Poljubac uzima se kao predstava romantičnog blaženstva, no pažljivim detaljima Klimt je ostavio prostora i za drugačija tumačenja. Kadar iz filma Shutter Island u tom je smislu potencijalna referenca upravo na tamnu stranu pasionirane ljubavi – a koja se, ako se bolje zagledate, može naslutiti i u delu Austrijanca.
The Truman Show (1998) / René Magritte
Her clothes spread wide,
And mermaid-like a while they bore her up…
But long it could not be
Till that her garments, heavy with their drink
Pulled the poor wretch from her melodious lay
To muddy death.
– opis Ofelije, Hamlet (c. 1599), V. Šekspir
Ofelija je jedan od tragičnih Šekspirovih likova, a njena je sudbina (kao i mnogih drugih junaka čuvenog engleskog dramaturga) bila referentno uporište mnogim stvaraocima – kako književnim, tako i vizuelnim. John Everett Millais oslikao je 1852. ono što će postati najčešća ikonička asocijacija na lik iz drame Hamlet. Ova je predstava vek i po kasnije poslužila reditelju Lars von Trieru da ponudi jednu od najupečatljivijih i najprodornijih filmskih reprezentacija otuđenosti i depresije.
Foto: Profimedia / IMDb / Sotheby’s
